Renowacje
Remonty i restauracje prawosławnych świątyń
Parafia Prawosławna Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Horostycie dbając o zachowanie wielowiekowego prawosławnego dziedzictwa kulturowego wschodniej części Polski zrealizowała szereg remontów i renowacji świątyń, będących w jej jurysdykcji. Od 2003 roku, kiedy to proboszczem parafii jest ks. prot. Tomasz Łotysz, przeprowadzono wielkie projekty restauratorskie w Horostycie, Holi i Sosnowicy, a także mniejsze na cmentarzach ww, miejscowościach oraz w Kaplonosach, Kodeńcu, Lubieniu, czy też Uhninie. Ogrom i jakość wykonanych prac ilustrują zdjęcia obok, przedstawiające stan przed i po renowacji cerkwi prawosławnej św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Sosnowicy. Prace te wiążą się z olbrzymim wysiłkiem finansowym. Zdecydowana większość kosztów jest pokrywana z różnego rodzaju grantów i dotacji, zarówno z Unii Europejskiej, jak i źródeł krajowych. Jednakże każdorazowo parafia musi wykazać się 20% tzw. wkładem własnym, aby móc uzyskać te dofinansowania.
Poniżej prezentujemy główne prace restauracyjne, jakie zostały zrealizowane na przestrzeni ostatnich lat w zabytkowych świątyniach prawosławnych naszej parafii:
- w Horostycie
- w Holi
- w Sosnowicy
Zabytkowa cerkiew prawosławna w Horostycie była restaurowana w kilku etapach na przestrzeni ostatnich lat.
2006
Generalna restauracja całej świątyni:
- podniesiono o 70 cm
- osadzono na nowych podwalinach i podmurówce
- wymieniono elewacje
- oczyszczono i zakonserwowano gont na dachu
- uzupełniono więźbę dachową
- wymieniono podłogę i sufit na nowe.
2007
Uporządkowanie otoczenia wokół cerkwi:
- wykonywano chodnik wokół cerkwi
- odgrodzono cmentarz od placu cerkiewnego
Przeprowadzenie remontu dzwonnicy:
- została podniesiona
- osadzona na nowym fundamencie.
Poddano konserwacji zabytkowy ikonostas w stylu eklektycznym datowany jest na 1880 rok.
2010
Remont dachu zabytkowej cerkwi:
- wykonanie pokrycia dachowego
- wykonanie izolacji stropu
- wzmocnienie konstrukcji drewnianej dachu
- wykonanie pokrycia kopułki.
W 2019 roku w zabytkowej cerkwi w Horostycie mają miejsce kolejne prace konserwatorsko-restauracyjne.
Główna część prac restauracyjnych w zabytkowej cerkwi w Holi, która została zbudowana na początku XVIII wieku, miała miejsce w latach 2011-2012.
2011
I etap restauracji zabytkowej cerkwi – renowacja podłóg drewnianych.
2012
II etap restauracji zabytkowej cerkwi prawosławnej, na który złożyły się”
Remont dzwonnicy:
- wymiana elementów konstrukcyjnych ścian (podwaliny i murłaty),
- wymiana pokrycia dachu dzwonnicy.
Remont cerkwi:
- wymiana elementów konstrukcyjnych ścian (podwaliny i murłaty),
- wymiana szalówki.
III etap restauracji zabytkowej cerkwi, na który złożyły się:
- wymiana stolarki okiennej i drzwiowej
- renowacja stolarki drzwiowej zewnętrznej
- wymiana instalacji odgromowej
- wymiana instalacji przeciwpożarowej
- wymiana instalacji alarmowej
- wymiana instalacji oświetlenia i gniazd wtykowych
- prace konserwatorskie przy ścianie ołtarzowej
- renowacja dekoracji malarskiej nawy i przedsionka
- aranżacja konserwatorska w nawie i przedsionku
- wykonanie malatury na deskach sufitu.
IV etap remontu zabytkowej cerkwi prawosławnej wraz z dzwonnicą:
- remont cerkwi – okładziny cokołów oraz schodów z kamienia
- remont dzwonnicy – wymiana szalówki z malowaniem.
Z uwagi na jej tragiczny pierwotny stan zabytkową cerkiew w Sosnowicy restaurowano przez ostatnie kilkanaście lat w wielu etapach, by w 2018 roku przywrócić jej pierwotny blask.
2010
I etap – ratowanie obiektu przed degradacją.
II etap restauracji zabytkowej cerkwi – wymiana konstrukcji i pokrycia dachu łącznika, remont elewacji dzwonnicy:
- wymiana elementów konstrukcyjnych dachu wraz ze skorodowanym pokryciem- kopuła główna, łącznik, 4 kopuły boczne
- wymiana instalacji odgromowej
- renowacja krzyża
- renowacja gzymsów i tynków zewnętrznych 5 kopuł wraz z malowaniem.
2012
III etap – restauracja zabytkowej cerkwi prawosławnej:
- wykonanie robót rozbiórkowych
- wymiana konstrukcji dachu naw bocznych i prezbiterium
- remont elewacji łącznika
- remont konstrukcji schodów zewnętrznych łącznika
- remont sygnaturki prezbiterium.
2013
IV etap restauracji zabytkowej cerkwi prawosławnej:
- pokrycie dachu
- elewacja nawy bocznej południowej
- elewacja południowa nawy głównej.
2014
V etap restauracji zabytkowej cerkwi prawosławnej – renowacja prezbiterium i nawy bocznej północnej:
- pokrycie dachu nawy bocznej północnej
- krycie dachu prezbiterium
- elewacja nawy bocznej południowej oraz ściany południowej nawy głównej
- elewacja nawy bocznej północnej, ściany północnej nawy głównej oraz prezbiterium
- stolarka okienna nawy bocznej północnej i prezbiterium.
2015
VI etap restauracji cerkwi – renowacja tynków wewnętrznych zabytkowej cerkwi z XIX wieku.
2017
VII etap – zagospodarowanie zabytkowego otoczenia cerkwi:
- remont ogrodzenia
- wykonanie nawierzchni utwardzonych
- pielęgnacja zieleni.
2018
VIII etap restauracji – prace remontowo-konserwatorskie przy zabytkowej cerkwi prawosławnej – dokończenie remontu budynku:
- elewacja nawy bocznej północnej oraz prezbiterium wraz z obróbkami blacharskimi gzymsów i pasów elewacyjnych
- ściany fundamentowe, podłogi wewnętrzne, tynki wewnętrzne wieży
- stolarka okienna i drzwiowa oraz kraty okienne
- schody wewnętrzne
- chór
- schody zewnętrzne
- remont instalacji elektrycznej i teletechnicznej
- prace remontowo-konserwatorskie wystroju malarskiego ścian wewnątrz cerkwi
- prace remontowo-konserwatorskie elementów wyposażenia wnętrza cerkwi: rama ikonostasu wraz z rekonstrukcją 14 ikon i konserwacją 1 ikony
- kioty boczne – 5 sztuk
- ikona „Chrystus Pantokrator”
- ikona „Ewangelista Łukasz”
- kominek.
